Het is begin november 2020 en we liggen al een paar weken in onze winterhaven Porto Turistico Marina di Ragusa. Even uitleg over deze naam: Ragusa is een stad van een kleine 70.000 inwoners 30 kilometer landinwaarts op Sicilië in Italië. Op een gegeven moment dachten ze dat het wel handig zou zijn om een badplaats aan zee te hebben. Het doel was het aantrekken van toeristen. Zogezegd, zo gedaan en zo ontstond Marina di Ragusa, de havenstad van Ragusa. Beetje vergelijkbaar met Almere Haven. Nog een tijd later zagen ze kans om met veel Europees geld een haven voor vissers en voor plezierjachten te bouwen in Marina di Ragusa.  Deze haven kreeg de naam “Porto Turistico Marina di Ragusa”.

Goed we liggen dus aan steiger M op de plekken 26 en 28 in Porto Turistico Marina di Ragusa en ik bedacht op een gegeven moment dat het wel handig zou zijn om de niveaus te controleren van de koelvloeistof in de motoren, de olie in de motoren en de olie in de saildrives. Ik heb de daad bij het woord gevoegd en het laatste wat ik controleerde was het niveau van de olie in de saildrive aan stuurboord. Wat raar. Boven het maximum. Dat kan toch niet. Maar shit, de kleur van de olie is ook niet goed. Melkachtig. Grijs. Dat betekent dat er water in de olie zit. En dat betekent dat in de saildrive de keerring om het water buiten te houden moet worden vervangen. En dat betekent dat we op de wal moeten.

We treffen de noodzakelijke voorbereidingen. In Sicilië op de wal is geen optie want bijna nergens mag je zelf iets aan de boot doen en bovendien is het overal duur. Het plan was om de volgende zomer richting Kroatië te gaan en daarom informeren we in Preveza (Griekenland) naar de mogelijkheden en de kosten. De communicatie gaat rap en er zijn mogelijkheden tegen redelijke prijzen. Dus het plan wordt iets bijgesteld, eerst naar Griekenland voor een paar dagen en dan door naar Kroatië. Maar door de Corona toestanden komt alles toch weer anders te liggen en gooien we de plannen om naar Malta.

We sturen begin maart een email naar de werf “Manoel Island Yacht Yard” in Valletta maar krijgen geen antwoord. Houkje belt er twee keer achteraan en ondanks beloften krijgen we geen antwoord. Tot op de dag van vandaag (25/6/2021) hebben we nog steeds niets van hen gehoord.

Maar al pratend met onze mede dorpsbewoners in de haven vangen we goede geluiden op over een andere werf in Valletta. Deze werf heeft de naam Mediterranean Maritime Hub (MMH) en is 3 jaar geleden gestart. Contact gezocht en dezelfde dag efficiënt en vriendelijk te woord gestaan. Een paar dagen later hadden we een offerte binnen. Lager dan wat we hoorden over de andere werf in Valletta en ook een stuk goedkoper dan Griekenland. Dus snel een afspraak gemaakt voor 20 april 2021. Helaas moesten wij dit uitstellen omdat we op Sicilië nog zaten te wachten op een vervangende (garantie) dynamo. De volgende mogelijkheid was 11 mei en voor die datum hebben we dus afgesproken.

Ondertussen hebben we de waarschijnlijk benodigde onderdelen besteld voor het herstel van de stuurboord saildrive: Een setje keerringen voor nu, een setje keerringen op reserve, voor het zekere een Speedi Sleeve voor nu en ook één op reserve en voldoende olie (gewoon 10W40 motorolie) voor de saildrives. Alle eventueel benodigde anodes hebben we in ruime mate in voorraad aan boord.  

Om een beetje tijd over te hebben en omdat we Marina di Ragusa voorlopig wel even hebben gezien, hebben we ons op 3 mei een PCR test af laten nemen en zijn we 4 mei naar Malta gegaan met de voor ons positieve testresultaten. Eerst naar de Blue Lagoon om daar lekker te ankeren. Maar, oh wat dom, niet goed opgelet en de grond geraakt in de Blue Lagoon. Met als resultaat een forse deuk in ons (mijn) ego en misschien schade aan het onderwaterschip. Dat laatste zullen we over een paar dagen op de werf zien.
Die paar dagen vliegen voorbij en op 9 mei vertrekken we vanuit de Blue Lagoon richting Valletta, een tocht van 14 mijl. We willen daar op zondag na 5 uur aankomen omdat de baai na een druk weekend dan wel een beetje leeg aan het stromen zal zijn. En dat komt aardig uit. Als we arriveren is het nog wel druk maar er gaan net een paar motorboten weg en wij nemen hun plek in.
Onderweg hadden we trouwens problemen met het sturen dus het vermoeden dat er iets aan de hand zou zijn met het onderwaterschip werd opgeschaald van vaag naar waarschijnlijk. Shit!

Dinsdagmorgen in alle vroegte (alles is relatief) op weg voor de laatste 2 mijl in de baai van Valletta naar MMH. Dat ging allemaal goed en bij de werf aangekomen werden we voortreffelijk opgevangen en stipt op tijd gingen we het water uit. En ja, toen zag ik het probleem. Het stuurboord roer had een opdonder gehad en de beide roerhelften waren aan de achterkant voor een behoorlijk eind los van elkaar. Dus we staan wel iets langer op de wal dan de geplande 1 of 2 dagen.

Op de wal wordt het onderwaterschip in ruim 2 uur schoongespoten en daarna kan ik beginnen. Ik heb het roer even bekeken en geconstateerd dat dat wel zonder hulp op te lossen moet zijn. Dus eerst maar bezig met waar het allemaal om was begonnen en dat was het vervangen van de water en oliekeerringen van de saildrive aan de stuurboord zijde. Eerst alle olie uit de saildrive laten lopen. Nou ja, olie? Gele smurrie! Daarna de schroef er af. Dat gaat voorspoedig: 3 borgboutjes verwijderen en dan de grote ring achterop de schroef losdraaien met een speciale sleutel en los is de schroef. Ik had al gevoeld dat beide schroeven een beetje erg wiebelig zaten maar had dit verdrongen. Maar nu de schroef los is zie ik het: De lichtgevende groene, rubberen schokdemper tussen de as en de schroef is aan gruzelementen. Tegenvaller! Want waar halen we zo snel een nieuwe? Of eigenlijk twee want ik denk dat de saildrive aan bakboord hetzelfde probleem heeft.

Dus Matthew gebeld en gevraagd om eventjes langs te komen. Matthew is onze contactpersoon bij MMH en is onmisbaar. Ondertussen kijk ik op internet naar verkooppunten van de flexibele koppelingen. Al snel kom ik erachter dat wij waarschijnlijk één van de laatste schokdempers, van lichtgevend groen kunstrubber hebben gehad want in 2016 is de fabrikant Gori overgestapt naar zwart natuurrubber. Ondertussen heeft Matthew wat rondgebeld en hij heeft geregeld dat er morgenvroeg twee nieuwe schokdempers zijn. Er zit een dealer van Gori-schroeven op Malta. Dat lijkt dus mee te vallen. Kost wel veel geld (€ 236 voor beide) maar dan heb je ook weer wat. En, gezien het verhaal van natuurrubber versus kunstrubber, heb ik er vertrouwen in dat deze schokdempers het wat langer uit zullen houden dan de 450 motoruren in 3 jaar tijd voor de gifgroene shit versie.

Ondertussen is de schroef er af en kan ik beginnen met het demonteren van de as. Dat gaat ook redelijk gemakkelijk. De beide helften van de anodes voor de saildrive eerst verwijderen en dan de afsluitplaat van de saildrive er af. Deze zit met 2 M8 RVS inbusbouten vast in het aluminium huis van de saildrive en ik ben altijd bang dat ik het vanwege corrosie niet los kan krijgen. Maar dat gaat deze keer goed en dan voorzichtig met de rubberhamer overal wat tikken tot het zaakje er langzaam maar zeker uitkomt. En jawel, bevalling geslaagd, weer een jongetje.

Het schoonmaken kan beginnen. Houkje verwijdert alle aangroei van de schroeven en poetst ze weer glimmend en ik bemoei me met de as en de lagers. Ik zie al wel dat er twee groeven zitten in de as. Eén door de oliekeerring en één door de waterkeerring. Ik had gehoopt dat er helemaal geen groeven in de as zouden zitten omdat het aantal draaiuren nog maar beperkt was en omdat we er erg op tijd bij zijn geweest. Dat blijkt dus ijdele hoop. Wat ook opvalt is dat de groef van de oliekeerring veel dieper is dan die van de waterkeerring. Ik blijf met mijn nagel achter de groef van de oliekeerring hangen maar niet achter de groef van de waterkeerring. Volgens sommige specialisten is een alleen visueel groefje geen probleem als je er niet met je nagel achter blijft hangen. Maar dit is nou net de keerring, die niet in staat was om zijn opdracht, om het water buiten te houden, uit te voeren. Dus ik denk dat ik toch ook hier maar een Speedi Sleeve aan moet besteden. Zo’n speedi sleeve is een busje van heel dun metaal, dat je over de as schuift zodat de groef in de as netjes wordt bedekt door het busje. Door het erg dunne metaal kun je vervolgens gewoon de standaard keerringen gebruiken. Het busje is harder dan de as (zeggen ze) en daarom zou dit een heel goede oplossing moeten zijn.  

Weer een tegenvaller want nu hebben we twee speedi sleeves nodig en we hebben er maar twee. Weg reserve. En omdat ik toch ook aan bakboord alles uit elkaar moet hebben ga ik aan die kant ook de oliekeerringen vervangen en ben ik daar misschien ook 2 speedi sleeves nodig. Maar ook hier is de redding nabij want wij weten dat Vic en Christine, die we eind vorig jaar hebben ontmoet bij Syracuse, met hun zeilboot Champagne ook op Malta zijn en dat zij speedi sleeves van dezelfde grootte aan boord hebben. Dus contact met hen opgenomen en een dag later gaan zij naar de Decathlon en Houkje van de andere kant naar de Decathlon (dezelfde) om een praatje te maken en om twee speedi sleeves van de Champagne naar de Wahoo te schuiven. Zo dat is mooi. Nu kunnen ook eventuele groeven in de as van de bakboord saildrive worden toegedekt. Ondertussen heeft Houkje in Duitsland nieuwe speedi sleeves besteld en naar Malta laten sturen, twee voor Vic en Christine en 4 voor ons op reserve. In Duitsland waren ze maar 50% van de prijs in Nederland en maar 30% van de prijs vergeleken met Engeland. En wonder, oh wonder, de speedi sleeves uit Duitsland arriveren 2 dagen later reeds. Achteraf was de Decathlon sessie met Vic en Christine dus niet nodig geweest.

De speedi sleeves aanbrengen is ook nog wel een puntje. Want ze sluiten natuurlijk erg nauw om de as. En je moet ze er wel recht om toe schuiven. Op de speedi sleeves zit een flensje, die je kunt gebruiken om ze aan te brengen. Er wordt een soort dop meegeleverd, die over de speedi sleeves valt en tegen de flens aan en die je dus kunt gebruiken om ze op de as te schuiven maar omdat ze bij ons meer dan 20 cm over de as moeten, hebben deze doppen totaal geen zin. Ik ga daarom opzoek naar iets vervangends. Gelukkig hebben we van alles aan boord. Maar alle PVC of koper buisjes zijn of te dik of te dun. Maar tot slot vind ik een stukje koolstofbuis van een oud surf mastje. Dat past precies. Met een rubberhamer sla ik de eerste speedi sleeve voorzichtig over de as, helemaal tot het eind. Dan zit de eerste groef keurig midden onder de speedi sleeve. De flens kan blijven zitten. Daar hebben we bij deze speedi sleeve geen last van. Voor de tweede meet ik eerst de positie van de groef nauwkeurig op met een schuifmaat en vervolgens sla ik de tweede speedi sleeve voorzichtig over deze groef. Net zolang tot de speedi sleeve netjes over de groef valt. Met een tang trek ik de flens er af. Klaar. Lijkt goed. Of het werkelijk goed is, kunnen we pas testen door de boot weer in het water te gooien. Dat komt later.

De volgende stap is het vervangen van de keerringen in het lagerhuis. Gezocht op internet en heel veel YouTube filmpjes bekeken over het vervangen van de keerringen maar overal wordt alleen maar gezegd dat je de oude eruit moet halen voordat je de nieuwe erin doet. Nergens wordt uitgelegd hoe dat er uit halen moet. Ik heb van alles geprobeerd, eerst met liefde en zachtheid en daarna met aanzwellend geweld. Op den duur durfde ik niet meer omdat ik het lagerhuis ook niet wilde beschadigen. Matthew gebeld. Nou die wist wel een mechaniker die dat klusje zou kunnen klaren. Gevraagd en ja, hij kan dat wel. Kosten zijn 3x € 35 ex 18% BTW voor de 3 uur, die je minimaal betaalt. Ik was er graag bij geweest om te zien hoe hij het zou gaan oplossen maar nee, hij had zijn werkplaats nodig. Toen wist ik al wel dat het een trucje was dat in 5 minuten klaar zou zijn, maar ja, ik kende dat trucje nog niet. Dus we zijn akkoord gegaan. En jawel, de volgende morgen kwam hij beide lagerhuizen met de nieuwe keerringen erin langsbrengen. Zag er keurig uit. Een paar dagen later vertelde Vic mij hoe ik het had moeten doen. Als je het eenmaal weet is het simpel. Ik heb dus leergeld betaald.

De groeven zijn nu dus afgedekt met speedi sleeves, de nieuwe keerringen zitten in de lagerhuizen, de nieuwe flexibele koppelingen voor de schroeven liggen klaar en de nieuwe olie staat ook klaar. We kunnen alles weer monteren. Eerst alles nog eens netjes schoonmaken, vervolgens de as met het lagerhuis in de saildrives en voorlopig vastzetten om te kijken of alles een beetje goed zit, dan de bouten er weer uit, een beetje Loctite er op en er weer in. De anodes voor de saildrives er ook weer op. Ook eerst passen en dan met Loctite vastzetten. Dan de schroeven met daarin de flexibele koppelingen over de as en vastzetten met de ring achter op de schroef. Deze ring draait met fijn schroefdraad over de schroefnaaf en wordt tenslotte gezekerd met 3 kleine inbusboutjes, waar ik natuurlijk ook weer wat Loctite op doe. Bijna klaar. Alleen nog een nieuwe anode achter op de schroef en dan is kees helemaal klaar. En ik ook. Ziet er mooi uit. Hopen dat alles straks zonder problemen werkt zoals het moet werken. Altijd spannend. Niks vergeten? Het kan nu nog. Straks niet meer. We zien wel.

Aan bakboord doe ik exact hetzelfde. Ik heb ondertussen een schat aan ervaring opgedaan en deze kant gaat dus een stuk sneller.  

Dan rest ons het roer. Daar was ik tussendoor al behoorlijk mee aan de gang geweest. Ik heb de gespleten achterkant van het roer schoongemaakt en geschuurd zodat beide helften weer netjes op elkaar passen. Toen wat epoxylijm (Polyservice Epoxy Lijm 700) aangemaakt en beide helften daarmee aan elkaar geplakt. Al mijn lijmklemmen erop en laten drogen. De volgende morgen de lijmklemmen er af en het werk bewonderen. Althans dat bewonderen was de bedoeling. Want het was niet goed, Echt niet goed. Ik zie dat het roer zelf getordeerd is. De achterkant moet weer los. Bovendien zie ik nu dat het roer aan stuurboord een andere stand heeft dan het roer aan bakboord. Dat scheelt minstens 15 graden. Ah. Daarom stuurde die boot zo beroerd.

Dus de achterkant van het roer weer losgehaald. Dat was me toch een werk! Want als Henk iets vastplakt, dan plakt Henk iets vast. Uren ben ik in de weer geweest met het zaagblad van een ijzerzaag om de lijmlaag weer door te zagen. Maar uiteindelijk is dat ook gelukt.
Het volgende puntje was waarom het roer de verkeerde kant op wijst. Een belangrijk onderdeel hierbij is de as, die het roer, de helmstok en het hydraulische stuur mechanisme met elkaar verbindt. Deze as heet de roerkoning. Eén van deze 3 verbindingen doet niet wat ie moet doen. Als ik de helmstok in de middenstand zet, staat ook de hydraulische besturing in de middenstand maar toch staat het roer dan scheef. Dan kan het niet anders dan dat het roer niet meer goed verbonden is met de roerkoning.

Vervolgens heb ik met een lange balk en spanbanden geprobeerd om het roer weer de juiste kant op te laten wijzen. Dat lukte. Dat bevestigde het vermoeden dat het roer niet goed meer verbonden was met de roerkoning. Daarom een gat gemaakt in het roer om te kunnen zien hoe het roer aan de roerkoning vastzat. Toen bleek al snel dat het roer inderdaad een aantal graden kon bewegen ten opzichte van de roerkoning. De enig echt goede oplossing is dan de beide helften van het roer van elkaar afhalen, de roerkoning opnieuw vastzetten op één van beide helften en vervolgens de beide helften weer aan elkaar bevestigen. Maar daarvoor zou het roer er af moeten. Dat zag ik niet zitten. Bovendien zou ik dan ergens een werkruimte moeten hebben met veel lijmtangen en zo. Dus overschakelen naar plan B. Ik heb in het roer nog meer gaten gemaakt in de buurt van de roerkoning en in de aluminium roerkoning 6 gaten van 8mm. Na het roer in de juiste stand te hebben gezet heb ik in de geboorde gaten stukjes aluminium staf gelijmd met epoxy metaal lijm. Deze stukjes staf steken zo’n 2 cm uit de roerkoning. Ook geprobeerd om met epoxy metaal lijm de roerkoning over een zo groot mogelijk oppervlak weer aan het roer te verlijmen. Op hoop van zegen. Tenslotte de gaten weer dicht gemaakt met glasmatjes en epoxy en na het schuren en schoonmaken weer 5 lagen coppercoat op het roer aangebracht. Ook dit deel ziet er weer netjes uit.  

Nadat Wahoo weer in het water is gegaan, heb ik nog een aantal keren het roer visueel geïnspecteerd en heb ik het niveau en de kleur van de olie in de saildrives nog een aantal keer gecontroleerd. Tot nu toe, op 25 juni 2021, lijkt alles goed. Hè, hè.

Voor meer en duidelijker foto’s en filmpjes over dit onder werp kun je bij beeldmateriaal kijken of hier klikken.