Gedurende de zomer van 2022 constateerde ik dat er koelmiddel verdween. Het peil van het expansievat ging steeds naar beneden en ik moest een paar keer koelmiddel (Volvo Penta Coolant) toevoegen. Een aantal keren heb ik gezocht in de machinekamer naar sporen waar het zou kunnen lekken. Niets gevonden. Geen enkele aanwijzing. Ook in het water uit de uitlaat zag ik geen sporen. Maar dat zou ook niet logisch zijn want er verdween maar heel weinig koelmiddel.

Dus de laptop opgestart en op internet gezocht. En dan kom je van alles tegen.

Onder andere een veel voorkomend probleem bij de Volvo Penta D1-30 (en anderen) dat de messing warmtewisselaar in het aluminium huis wat oxidatie veroorzaakt en tot lekkage kan leiden, waarbij het koelmiddel naar het zoutwater circuit lekt. In de winter van 2022 op 2023 heb ik daarom de warmtewisselaar eruit gehaald en geïnspecteerd. Ziet er allemaal prachtig uit. Geen enkel spoor van oxidatie of lekkage. Ook de 4 O-ringen lijken perfect. Dus verder zoeken.

Een ander probleem dat op internet wordt beschreven is oxidatie in de mix elleboog. Zie items #30 en #44 en #50 tot #55 in deze discussie op CruisersForum. Het zoute buitenwater voor koeling wordt van buitenaf aangevoerd en gaat door de warmtewisselaar om het koelmiddel in het interne systeem te koelen en verlaat vervolgens de motor via de mix elleboog. In de mix elleboog wordt het zoute koelwater gemengd met de hete uitlaatgassen, waarin allerlei schadelijke stoffen zitten zoals zwavel. Deze mix elleboog is gemaakt van gietijzer. Gietijzer met zout water, waarin allerlei verontreinigingen zitten, is geen goede combi. De elleboog gaat daarom van binnenuit roesten en slibt dan dicht met een mengsel van roest en roet. Het gevolg hiervan is weer dat het zoute water niet goed weg wil en er een beetje zout water boven in de elleboog blijft staan waardoor er galvanisch contact wordt gelegd tussen de gietijzeren elleboog en het aluminium warmtewisselaarhuis. Ja, en dan offert het aluminium zich op en verdwijnt als sneeuw voor de zon.

Dit probleem komt voor bij alle Volvo Penta motoren uit de D1 en D2 serie. Maar ook de oudere Volvo Penta motoren uit de MD2000 serie hadden en hebben dit probleem. En niet alleen Volvo Penta maar ook Yanmar motoren hebben dit probleem. Of liever gezegd hadden dit probleem omdat Yanmar motoren tegenwoordig worden geleverd met een RVS elleboog in plaat van een gietijzeren exemplaar. Onbegrijpelijk dat Volvo Penta niet iets soortgelijks heeft gedaan. Sterker nog: De officiële lezing van Volvo Penta is dat je nooit de originele gietijzeren elleboog van Volvo Penta moet vervangen door een rvs-exemplaar maar altijd de officiële Volvo Penta elleboog moet gebruiken. Wel zegt Volvo Penta nu dat je elk jaar de elleboog moet demonteren, inspecteren en zo nodig vervangen. Deze stelling van Volvo Penta kun je vinden op internet maar staat nergens in de handleidingen en vind je daarom pas als je het probleem al hebt.

Toen we in de winter hadden geconstateerd dat het probleem zeer waarschijnlijk niet werd veroorzaakt door problemen met de warmtewisselaar zijn we verder op onderzoek uitgegaan en heb ik de elleboog gedemonteerd. En dat zag er op het eerste oog al slecht uit en bij nadere inspectie nog veel slechter. Bij de overgang van het aluminium warmtewisselaarhuis naar de mix elleboog was het aluminium danig geoxideerd. Toen ik wat met een schroevendraaier zat te peuteren om te ontdekken hoe diep het aluminium geoxideerd was kwam er plotseling een flinke gulp geel koelmiddel (Volvo Penta Coolant) uit. Ik had zonder enige kracht een gat gemaakt van zeker 1 vierkante centimeter.

Dat is niet goed. Dus het resterende koelmiddel afgetapt en het warmtewisselaar huis gedemonteerd. Ja, en dan zie je nog beter hoe erg het is. Meevaller is dat het er minder erg uitziet dan op de foto’s op de internetsite. Zie item #55 in deze discussie op CruisersForum. Hoe lossen we dit op? Nou, daar zijn een paar mogelijkheden voor.

–          Een eerste is het vervangen van het warmtewisselaar huis door een nieuwe. Maar die kon ik op internet nergens vinden. Wat ik wel kon vinden was een compleet warmtewisselaarhuis met alles erop en eraan. Dat is wat Volvo Penta kan leveren. Niet alleen maar een kaal huis. En zo’n complete kost al gauw meer dan 2000 euro. Wel wat veel.

–          Een tweede mogelijkheid is het voorbeeld volgen van iemand die het gat dicht heeft gemaakt met “J-B Weld 2120 Radiator en kunststof reparatie set”. Maar zelfs al doe ik zoiets met het naar mijn mening veel betere “Poly-Pox 2 componenten metaallijm” dan nog heb ik er maar heel weinig vertrouwen in.   

–          Een laatste mogelijkheid, die ik tegenkwam op internet, was het inschakelen van een goede aluminium lasser. Deze mogelijkheid lijkt me de beste.

Dus op zoek naar een goede aluminium lasser. Op de haven lopen een paar mensen rond, die tegen betaling allerlei klusjes en klussen op boten doen en een van hen hebben we gevraagd of ie een goede lasser wist. Hij kwam later terug met de naam van een bedrijf in Agrigento, zo’n 45 kilometer naar het westen. Dus met de warmtewisselaar onder de arm naar Luca Cassetti in Agrigento samen met Arie en Hilde van de Ocean Vagabond. Want die hadden een huurauto tot hun beschikking. De aluminium lasser heeft een echt bedrijf met veel apparatuur en een aantal medewerkers. De man bekijkt het warmtewisselaarhuis en heeft een aantal opmerkingen over het huis waardoor we een goede indruk van hem krijgen. We laten het aluminium huis bij hem achter en kunnen deze over een paar dagen weer ophalen.

In de tussentijd demonteer ik de mix elleboog van de bakboordmotor om te kijken hoe deze er uit ziet. Nou, helemaal niets aan de hand. Ziet er allemaal prachtig uit. Maar deze motor is in 2021 vervangen en heeft nog maar 400 uur gedraaid terwijl de stuurboordmotor 5 jaar oud is en zo’n 900 uur heeft gedraaid. Maar ondanks dat het er aan bakboord nog goed uitziet en ondanks dat Volvo Penta zegt dat je het niet moet doen, besluiten we toch om de standaard Volvo Penta ellebogen te vervangen door rvs-exemplaren. Dus maar weer op zoek op internet. De keuze is weer reuze. De goedkoopste vallen af omdat dat gegoten exemplaren zijn. Daar heb ik het niet op. De gesmede zijn duurder maar we komen uit bij de dieseldokter in Nederland. Helaas heeft de dokter maar eentje in voorraad. Onmiddellijk besteld en laten opsturen naar Italië. Ook de tweede besteld en met een beetje geluk kan Houkje die meenemen als ze terugkomt van een tweede reisje naar Nederland. Naast nieuwe ellebogen hebben we ook wat pakkingen nodig. Voor tussen de elleboog en het warmtewisselaarhuis en voor tussen het motorblok en het warmtewisselaarhuis. En we willen ook nog een paar setjes O-ringen voor de warmtewisselaar. Het goedkoopste adres voor die pakkingen en O-ringen parts4engines.com in Engeland. Kost wat verzendkosten maar dan heb je ook wat. En omdat we daar toch wat kopen en relatief veel verzendkosten moeten betalen en omdat het daar ‘goedkoop’ is, bestellen we ook gelijk wat extra onderdelen voor de Volvo Penta motoren.

Begin maart staan Houkje en ik weer bij de aluminium lasser en krijgen in ruil voor € 250,00 een mooi gelast warmtewisselaarhuis terug. Minpuntje is wel dat de temperatuurvoeler, die ik er niet uitgehaald had, te heet was geworden. We hebben in Bulgarije een nieuwe sensor besteld en dat kost dan ook weer 10 dagen wachten en € 67,00.

De pakkingen en O-ringen uit Engeland zijn ondertussen na wat gedoe met de douane binnen en ik zet de warmtewisselaar weer in zijn huis en monteer het warmtewisselaarhuis weer op de motor. De nieuwe uitlaat bocht van rvs erop en de uitlaatslang daar weer op. Nu nog even wachten op de nieuwe temperatuurvoeler. Als deze er na een paar dagen ook is, monteer ik deze en vul het koelmiddel bij. Starten maar. Lijkt allemaal goed.

Als we later onze eerste reisjes maken, constateer ik dat er een paar flinke druppen geel koelmiddel onder de motor liggen. Na wat experimenteel onderzoek trek ik de conclusie dat de aftapplug niet meer goed afsluit. Deze aftapplug is een standaard plastic slangtule die in het warmtewisselaar huis wordt geschroefd. Als je hem er zo ver mogelijk indraait, zou hij moeten afdichten. Om te openen draai je hem een stukje los. De plek waar je hem in het huis schroeft is erg dicht bij het dichtgelaste gat. Blijkbaar is het laswerk daar niet helemaal goed gegaan en sluit ie daarom niet meer af. Wat gefröbel met een stukje slang, een blinde dop en een paar slangenklemmen lost dit probleem op. Goed dat je van alles wat aan boord hebt.    

We zijn nu een maand onderweg en het lijkt allemaal in orde. De komende winter haal ik zeer zeker de ellebogen eraf om te kijken hoe het er uit ziet.

Nog wel een opmerking, die naar ik meen belangrijk is: Bij de stuurboordmotor hadden we dit probleem. Op het moment dat ik de uitlaatslang er weer op zette, zag ik dat voorheen de uitlaatslang niet helemaal geleidelijk op afloop lag. Om vrijere ruimte te hebben in de machinekamer had ik de slang met een touwtje naar de kant getrokken maar ook iets omhoog waardoor het water in de slang niet helemaal vrij naar het waterslot kon lopen als je de motor uit doet. Ik vermoed dat dit wel eens een grote rol gespeeld zou kunnen hebben bij het ontstaan van het probleem.

Nog even de kosten op een rijtje:

€      800,00         Twee nieuwe mix uitlaatbochten

€          0,00         Twee pakkingen voor de uitlaatbochten (gratis bij de uitlaatbochten)

€          4,00         Set O-ringen voor de warmtewisselaar

€     250,00          Lassen van het warmtewisselaarhuis

€       20,00          Pakking voor tussen het motorblok en het warmtewisselaarhuis

€       67,00          Nieuwe temperatuurvoeler

€  1141,00           Totaal